Pałac w Stawianach

Pałac w Stawianach został wzniesiony w latach 1853–1854 dla spolonizowanego Niemca Ferdynanda Kalksteina herbu Kos, oficera Powstania Listopadowego oraz Kawaler Orderu Virtuti Militari.

Pałac autorstwa Karola Wurtemberga – który wzorował się na stylach berlińskich. Dziedzicem włości był najstarszy syn Ferdynanda i Pauliny Radzimińskiej – Zygmunt, który ożenił się z Franciszką, hrabianką Bnińską.

Niestety w wieku zaledwie 28 lat Franciszka zmarła, osierocając swoje dzieci. Zygmunt nie chciał już dłużej żyć w tym miejscu i postanowił majątek sprzedać. Licytacja odbyła się 9 września 1863 roku a majątek nabył Leonard Brzeski herbu Oksza, uczestnik Powstania Listopadowego i Styczniowego.

Na początku XX wieku cały majątek Stawiany wraz z sąsiednimi wioskami Ignacewo, Młynki i Sława były własnością wnuczki Brzeskiego, hrabianki Celiny Ponińskiej, która w 1903 roku poślubiła Zygmunta Chłapowskiego.

Sam budynek pomimo że jest podniszczony, jest piękny. Dwukondygnacyjny, zbudowany na wysokiej kamiennej podmurówce z zachowanymi detalami architektonicznymi. Jego fasadę zdobi piętrowy portyk, zamknięty arkadą. W nim znajduję się wejście główne z niewielkim tarasem i schodami. Nad wejściem znajduję się daszek dwuspadowy na którym widać detale dekoracyjne. Poza tym na zewnętrznych ścianach widać różne metody boniowania czyli dekoracyjne opracowania krawędzi.

Zapewne jedną z największych ciekawostek tego budynku jest boczna, trzykondygnacyjna ośmiokątna wieża. Można do niej wejść z zewnątrz przez łukowate wejście lub od środka. W wieży znajduje się drewniana klatka schodowa którą wejdziemy na wszystkie poziomy obiektu. Zwieńczeniem wieży jest małe pomieszczenie, które umożliwiało oglądanie terenów parku w wysokości prawie, że drzew.

Źródło: https://pojezierze24.pl/