Najstarsza wzmianka o Owińskach pochodzi z 1249 r. z dokumentu sygnowanego przez Przemysła I i po łacinie wymienia nazwę Ovensko, jednak powstanie wsi można datować na przełom XII/XIII lub na pocz. XIII wieku. Była to wieś książęca.
Miejscowość pod zlatynizowaną nazwą Ovensko oraz Owensk wymieniona jest w łacińskim dokumencie wydanym w Poznaniu w 1280 roku sygnowanym przez Przemysła II. Kolejny dokument tego księcia wymienia miejscowość pod nazwą Owensko. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiiej formie „Ouenzko” wymienia spisany ok. 1300 roku średniowieczny łaciński utwór opisujący żywot świętej Jadwigi Vita Sanctae Hedwigis.
Klasztor został ufundowany w latach 1242–1252 przez księcia Przemysła I oraz jego brata księcia Bolesława Pobożnego dla sióstr pochodzących z Trzebnicy.
Klasztor miał być wotum za uchronienie Wielkopolski od niszczycielskiego najazdu tatarskiego. Sprowadzenie mniszek do Owińsk ze śląskiego opactwa w Trzebnicy nastąpiło w ostatnich miesiącach 1252 r. Zachowany do dziś kościół oraz zabudowania klasztorne powstały w XVIII w.
W ciągu wieków dzięki licznym darowiznom majątek klasztorny bardzo się powiększył i obejmował wiele okolicznych wsi (m.in. Barcinek, Biedrusko, Bolechowo, Chludowo, Dębogóra, Miękowo, Radojewo, Radzim, Skorzęcin, Trzuskotowo, Wierzonka).
Na terenie klasztoru siostry prowadziły szkołę żeńską. W rękach cysterek Owińska pozostawały do końca XVIII w. W 1797 r. majątek klasztorny został sprzedany przez państwo pruskie bankierowi z Berlina – Zygmuntowi Ottonowi von Treskow.
Po II rozbiorze Polski w 1793 Owińska znalazły się pod panowaniem Prus. Nastąpiło odebranie własności ziem klasztorowi i sprzedanie ich w 1797 berlińskiemu bankierowi Zygmuntowi Ottonowi von Treskow. Okoliczne tereny pozostały własnością rodziny von Treskow do zakończenia II wojny światowej w 1945. Zakonnice przebywały w klasztorze do 1835, kiedy nastąpiła ostateczna kasata klasztoru (po ówczesnym przesiedleniu pozostałych zakonnic do innych miejscowości). W 1838 w budynkach poklasztornych otwarto zakład dla psychicznie chorych, który w latach 1870–1873 powiększono o zespół zabudowań w innej części Owińsk. W 1938 r., z okazji 100-lecia istnienia szpitala, odbył się w Poznaniu i Owińskach zjazd psychiatrów z całej Polski.
W 1939 Niemcy w ramach akcji T4 zamordowali wszystkich pacjentów szpitala (część w lasach na północ od Obornik, część zagazowano w Forcie VII).
Owińska były połączone przeprawą promową na rzece Warcie z Radojewem. Została ona zerwana w styczniu 1945 r. w czasie ucieczki Niemców przed Sowietami.
W Owińskach działał niemiecki obóz koncentracyjny będący filią obozu Groß-Rosen. W budynkach po byłym ośrodku wychowawczym, a jeszcze wcześniej po nowym ośrodku eutanazji dla dorosłych przy ul. Kolejowej, mieściła się szkoła SS im. Adolfa Hitlera. Pomieszczenia przyklasztorne zajął natomiast Wehrmacht. W pomieszczeniach piwnicznych kompleksu pocysterskiego do dnia dzisiejszego (2007) widoczne są napisy na ścianie. Sam kościół był natomiast magazynem. W lasach mieścił się poligon dla niemieckich żołnierzy i tak zwany panzergrab, czyli rów przeciwczołgowy. Pozostałości po transzejach i sam rów widoczne są do dziś.
Po wojnie w budynkach poklasztornych, od 1946 roku, otwarto Zakład Wychowawczy, przeniesiony w 1952 r. na ul. Kolejową do zabudowań dawnego szpitala psychiatrycznego. W miejsce Zakładu Wychowawczego w budynkach poklasztornych umieszczono ośrodek dla dzieci niewidomych, przeniesiony z zabudowań przy ul. Kolejowej, przekształcony później w Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych. W latach powojennych we wsi funkcjonował Dom Pracy Przymusowej przeznaczony dla żebraków, w którym osadzano przede wszystkim tych, którzy cyklicznie wracali do tego procederu. Lokalne Państwowe Gospodarstwo Rolne wybudowało w 1970 w południowej części wsi wielkie zakłady szklarniowe, gdzie hodowane były głównie kwiaty ozdobne.
Owińska leżą na trasie szlaku cysterskiego. W XIX w. funkcjonowała cegielnia, która zaopatrywała Twierdzę Poznań oraz inne obiekty w materiały budowlane.
W Owińskach powstał pierwszy w Polsce i w Europie Park Orientacji Przestrzennej i Ogród Zabaw dla niewidomych. Jest on usytuowany w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych. Park pomaga niewidomym i niedowidzącym dzieciom przystosować się do poruszania się samodzielnie w mieście. Został otwarty 3 września 2012 r.
Na wschód od wsi dawne żwirownie przekształcono w miejsce rekreacji wodnej dla mieszkańców – Akwen Tropicana, ujęcie wody oraz akwen dla wędkarzy. Pomiędzy zbiornikami wodnymi znajduje się dawna żużlowa droga, która od stacji kolejowej w Owińskach przez ulicę Plażową pomiędzy stawami wiedzie do leśniczówki Potasze.
W Owińskach rośnie potężny dąb – pomnik przyrody. To okaz o obwodzie pnia 796 cm, o wysokości 28 m (w 2011). Wiek drzewa to około 480 lat.
Przez wieś przebiega Wielkopolska Droga św. Jakuba odcinek szlaku pielgrzymkowego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii.
Zabytki:
- Zespół pocysterski (kościół, ob. parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, dom z 1874 roku, plebania z XVIII w., dom dyrektora, pawilon otwarty dla kobiet, pasaż łączący klasztor z plebanią 1835-1838,
- Kościół pw. św. Mikołaja (ogrodzenie z bramą z końca XVIII w., cmentarz przykościelny z XV w.,
- pałac w Owińskach (brama południowa, brama północna, park podworski
- rządcówka
- spichlerz ze stodołami (przełom XVIII/XIX w.)
- XIX w. XIX w.
- browar, gorzelnia, płatkarnia
- Zakład psychiatryczny (park, pawilon I, pawilon II, pawilon III, trafostacja z 2. poł. XIX w., budynek gospodarczy I, budynek gospodarczy II, budynek gospodarczy III, dom ogrodnika, kotłownia i maszynownia z 2. poł. XIX w., dom lekarzy, dom rodzin pielęgniarskich, kostnica,
- folwark w zespole szpitala psychiatrycznego z 1874 r.
- pozostałości cmentarza ewangelickiego
- dworzec kolejowy
- willa właścicielki (pałac zimowy lub Reginahaus) z 2. poł. XIX w.
- młyn z domem mieszkalnym – przełom XVIII/XIX w.
- spichlerz, mieszalnia pasz – przełom XVIII/XIX w.
- dom pocz. XIX w.
- dom przełom XVIII/XIX w.
Sorry, no records were found. Please adjust your search criteria and try again.
Sorry, unable to load the Maps API.