Wronczyn

Na terenie wsi odkopano osadę z III w. n.e. należącą do kultury przeworskiej.

Pierwsze wzmianki o Wronczynie pochodzą już z 1136 roku. W średniowieczu wieś należała do rodu Porajów, z którego wywodził się biskup poznański Bogufał III., który w 1256 roku ufundował wronczyński kościół parafialny. Później wieś należała do rodu Łodziów. W XVIII i XIX wieku należała do właścicieli pobliskich Krześlic. Pod koniec XIX wieku wieś była własnością niemieckiej rodziny Falkenhaymów. W roku 1899 wieś wykupił Tadeusz Kryspin Jackowski, herbu Gozdawa, syn Maksymiliana Jackowskiego. Tadeusz Kryspin Jackowski zamieszkał we Wronczynie z żoną Paulą Chłapowską z Czerwonej wsi koło Krzywina. Na początku XX wieku przebudował dwór, powiększając go o boczne skrzydła. Następnym właścicielem był syn Tadeusz Gustaw, który zamieszkał tutaj z żoną Anną. Był on dyplomatą, m.in. ambasadorem RP w Belgii i Luksemburgu (w latach 1929-1937). W okresie międzywojennym gościło w jego majątku wiele wybitnych postaci życia politycznego i kulturalnego min.: marszałek Edward Rydz-Śmigły, minister Józef Beck, Artur Rubinstein, Ignacy Jan Paderewski, Jan Lechoń, Kornel Makuszyński, Juliusz Osterwa, Leon Schiller – szwagier Tadeusza (grób jego rodziców znajduje się w nekropolii Jackowskich), Tadeusz Boy-Żeleński, Ryszard Ordyński, Józef Czajkowski, Egon Erwin Kisch, Edward Raczyński, biskup Antoni Laubitz, Ludwik Solski, Mieczysława Ćwiklińska i Julian Tuwim.

Prawdopodobnie wieś powstała w czasach rzymskich. Nazwa pochodzi od strumyka Wronka (nazwa średniowieczna), którego ujście od jeziora znajduje się w pobliżu Wronczyna. Na cmentarzu przykościelnym znajduje się grób Maksymiliana Jackowskiego, patrona Kółek Włościańskich w Księstwie Poznańskim. Na jego cześć powstała ścieżka dydaktyczna propagująca i chroniąca dziedzictwo kulturalne i przyrodę wsi Wronczyn.

Ścieżka składa się z kilku odcinków: cmentarz przykościelny z grobem patrona, teren zielonej szkoły nad jeziorem Wronczyńskim Małym i punktem widokowym, droga znad jeziora Wronczyńskiego Małego nad jezioro Wronczyńskie Duże wiodąca obok dworku Jackowskich i teren nad jeziorem Wronczyńskim Dużym z pomnikami przyrody.

W roku setnej rocznicy śmierci Patrona (2005) Zespół Szkół we Wronczynie otrzymał jego imię. W budynku szkoły znajduje się Izba Pamięci poświęcona Maksymilianowi Jackowskiemu.

Zabytki:

• dwór We Wronczynie
• gorzelnia z II poł. XIX w.
• park krajobrazowy (pow. 1,8 ha)
• drewniana dzwonnica znajdująca się na terenie przyległym do kościoła z 1762 roku
• cmentarz przy kościele pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika, na którym znajdują się groby zasłużonych Wielkopolan, m.in. grobowiec rodziny Jackowskich